Sự đa dạng về độ tuổi trong các tổ chức ngày càng trở nên quen thuộc. Hiện nay, một doanh nghiệp có thể có 4 thế hệ cùng làm việc, trải dài theo các độ tuổi, từ 6x, 7x, 8x tới các bạn trẻ sinh năm 2000. Mỗi thế hệ đều mang trong mình những đặc điểm nổi trội, khác biệt, trở thành một thách thức không nhỏ cho tổ chức khi quản lý.
Hiểu về lực lượng lao động đa thế hệ
Lực lượng lao động đa thế hệ là sự kết hợp của nhiều nhóm nhân sự thuộc các độ tuổi và thế hệ khác nhau cùng làm việc trong một tổ chức. Xu hướng này ngày càng rõ nét do tác động của già hóa dân số và sự gia tăng tuổi thọ lao động. Theo Bain & Company, đến năm 2030, khoảng 150 triệu việc làm sẽ do những người trên 55 tuổi đảm nhận.
Dưới đây là những thế hệ phổ biến nhất ở các công ty tại Việt Nam:
- Baby Boomers: Những người sinh năm 1946 đến 1964
- Thế hệ X: Những người sinh năm 1965 đến 1980
- Thế hệ Y (Millennials): Những người sinh năm 1981 đến 1996
- Thế hệ Z: Những người sinh năm 1997 đến 2012
Mỗi thế hệ có cách nhìn nhận và tiếp cận công việc khác nhau. Sự đa dạng này, nếu được khai thác tốt, sẽ tạo ra một môi trường làm việc giàu tính tương tác, thúc đẩy sáng tạo và học hỏi lẫn nhau. Người lớn tuổi có thể chia sẻ kinh nghiệm và định hướng nghề nghiệp, trong khi thế hệ trẻ hỗ trợ cập nhật công nghệ và xu hướng mới.
Bên cạnh những lợi ích rõ rệt, lao động đa thế hệ cũng đặt ra một số thách thức, như khác biệt trong phong cách giao tiếp, quan điểm sống và sự tồn tại của các định kiến thế hệ. Những yếu tố này có thể gây ra hiểu lầm, mâu thuẫn hoặc căng thẳng trong quá trình làm việc chung.
Làm sao để rút ngắn khoảng cách giữa các thế hệ?
Để gia tăng gắn kết giữa các thế hệ trong tổ chức và nâng cao hiệu suất lao động, doanh nghiệp cần:
- Xóa bỏ thành kiến về thế hệ
Thành kiến giữa các thế hệ gây cản trở sự hợp tác và hình thành môi trường làm việc thiếu thân thiện. Ví dụ, Gen Z thường bị đánh giá là thiếu kiên trì, trong khi họ lại nhìn Gen Y là chậm thích nghi với công nghệ.
Chấp nhận sự khác biệt cho phép doanh nghiệp khai thác thế mạnh của mỗi thế hệ.
Doanh nghiệp nên tạo điều kiện để nhân viên hiểu và chấp nhận sự khác biệt, thông qua các buổi hội thảo, đào tạo về thiên kiến vô thức. Google là một ví dụ điển hình khi triển khai chương trình Unconscious Bias @ Work, giúp nhân viên nhận diện và vượt qua những thiên kiến về tuổi tác, giới tính, màu da…
- Tập trung vào các giá trị chung và linh hoạt trong quản lý
Dù mỗi thế hệ có cách thể hiện khác nhau, nhưng đều mong muốn: sự linh hoạt, ý nghĩa công việc, lãnh đạo quan tâm, đãi ngộ xứng đáng, và cơ hội phát triển ( theo nghiên cứu của Mckinsey).
Doanh nghiệp nên xây dựng môi trường làm việc tôn trọng cá tính, như Zappos đã làm, đồng thời thiết kế các trải nghiệm nhân viên linh hoạt, phù hợp với thói quen giao tiếp của từng thế hệ:
Cụ thể, thế hệ Baby Boomers ưu tiên kết nối cá nhân. Họ đánh giá cao các cuộc gọi điện thoại và các cuộc họp. Thế hệ X thích giao tiếp đơn giản, ngắn gọn. Họ đánh giá cao email và tương tác trực tiếp nhưng cũng thích ứng tốt với các kênh giao tiếp số. Thế hệ Millennials coi trọng tính xác thực và giao tiếp cởi mở. Họ thích các nền tảng tương tác như ứng dụng nhắn tin, email và mạng xã hội. Trong khi đó, thế hệ Z thích các ứng dụng nhắn tin, hội nghị truyền hình và các công cụ cộng tác.
- Thúc đẩy sự hợp tác giữa các thế hệ
Một trong những lợi ích lớn nhất của lực lượng lao động đa thế hệ là tận dụng các quan điểm, kỹ năng và kinh nghiệm đa dạng từ các thế hệ. Thiết lập các chương trình cố vấn nội bộ giúp thế hệ lớn tuổi chia sẻ kinh nghiệm, trong khi các chương trình cố vấn ngược giúp nhân viên trẻ truyền đạt kỹ năng công nghệ và xu hướng mới. Hãy thành lập các nhóm làm việc liên thế hệ để tăng cường năng suất, khuyến khích chia sẻ kiến thức và giải pháp sáng tạo.
IBM đã thực hiện chương trình Mentorship Programs nhằm thúc đẩy nhân viên lớn tuổi có kinh nghiệm hướng dẫn các nhân viên trẻ hơn. Ngoài ra, IBM cũng có chương trình cố vấn ngược Reverse Mentoring, nơi các nhân viên trẻ hướng dẫn các kỹ năng công nghệ và xu hướng mới cho các nhân viên lớn tuổi.
Trong khi đó, Barclays đã thành lập đội ngũ Digital Eagles, gồm các nhân viên chuyên hỗ trợ đồng nghiệp và khách hàng lớn tuổi nâng cao kỹ năng số. Digital Eagles tổ chức các buổi huấn luyện và tư vấn về sử dụng internet, an ninh mạng và các dịch vụ ngân hàng trực tuyến.
- Khuyến khích đối thoại mở
Bất kể nhân viên thuộc thế hệ nào, khi họ cảm thấy được lắng nghe và trân trọng, họ sẽ tham gia nhiều hơn. Hãy khuyến khích nhân viên tham gia các cuộc họp, khen thưởng các ý kiến xuất sắc và đáp ứng các mối quan tâm của nhân viên khi được nêu ra.
- Baby Boomers, họ thường mong muốn được lắng nghe về những vấn đề liên quan đến sự nghiệp, mong được công nhận kinh nghiệm và quan tâm đến sự ổn định.
- Gen X thích những cuộc đối thoại thẳng thắn và thực tế, tập trung vào hiệu quả.
- Millennials mong muốn được lắng nghe thường xuyên thông qua phản hồi liên tục từ cấp trên và đồng nghiệp.
- Thế hệ Z quan tâm sâu sắc đến các vấn đề về đa dạng, công bằng và hòa nhập.
Ernst & Young đã thành lập Hội đồng GenZ, tạo cơ hội cho nhân viên trẻ tham gia vào các quyết định chiến lược, thể hiện sự coi trọng tiếng nói của thế hệ mới.
Gắn kết lực lượng lao động đa thế hệ không chỉ là bài toán về quản lý, mà còn là chiến lược xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững. Tại FIRER, chúng tôi tin rằng với nền tảng kiến thức thực tiễn và kỹ năng quản trị nhân sự hiện đại, chúng tôi sẽ giúp doanh nghiệp trong hành trình xây dựng văn hóa gắn kết, tạo dựng môi trường làm việc hài hòa – nơi mọi thế hệ đều được lắng nghe, thấu hiểu và phát triển.
Cùng Firer tạo nên môi trường làm việc nơi mỗi cá nhân đều cảm thấy được kết nối và có giá trị tại: FIRER – Đào Tạo Hành Chính Nhân Sự Thực Chiến
